ขนุน หรือที่รู้จักในภาษาเหนือว่า “บ่าหนุน” เป็นไม้ยืนต้นที่พบเห็นได้ทั่วไป ซึ่งมีบทบาทสำคัญมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล โดยในอดีตได้นำรากและแก่นขนุนมาต้มใช้น้ำย้อมสบงและจีวรพระสงฆ์ เรียกอีกชื่อว่า “หมากลาง” ประโยชน์ของขนุนมีมากมาย ได้แก่ – ราก: ใช้ย้อมผ้าสบงจีวรพระสงฆ์ ด้วยการต้มเคี่ยวให้น้ำออกมาเป็นสีเหลืองเรียกว่า “สีย้อมฝาด” (กาสาวพัตร์) ใช้ยารักษาท้องเสีย แก้ไข้ บำรุงเลือด และขี้เถ้าจากรากขนุนเป็นยารักษาแผล – ลำต้น: นิยมใช้สร้างสิ่งปลูกสร้างเพราะทนปลวกและรา แก่นไม้ใช้เป็นสมุนไพรบำรุงกำลัง บำรุงเลือด และแก้ลมชัก – ใบ: ใบอ่อนใช้รับประทานกับส้มตำ แกงโฮะ หรือจิ้มน้ำพริก ใบแก่ต้มน้ำให้สัตว์กินเพื่อช่วยขับน้ำนม ใช้เผาเป็นขี้เถ้าเพื่อรักษาแผลเรื้อรังในสัตว์เลี้ยงและเป็นอาหารสัตว์ – ผล: ผลดิบใช้เป็นผักจิ้มน้ำพริก ผลโตขึ้นนำมาทำแกง ตำ หรือยำ เรียกว่าแก๊งบ่าหนุน ยำบ่าหนุน มีสรรพคุณเป็นยาฝาดสมานและแก้ท้องเสีย ผลสุกเป็นผลไม้ เมล็ดใช้ต้มหรือเผารับประทานเป็นอาหารว่าง ความเชื่อเกี่ยวกับขนุนในวัฒนธรรมล้านนา คือการปลูกขนุนไว้ทางทิศตะวันตกของบ้านเชื่อว่าจะนำโชคดี มีคนช่วยเหลือเกื้อหนุน ถ้านำไม้ขนุนมาแกะเป็นพระพุทธรูปเพื่อบูชา เชื่อว่าจะนำมาซึ่งความมั่งมีศรีสุข นอกจากนี้ยังมีประเพณีทำแกงขนุนในงานสำคัญเช่นงานแต่งงาน เพื่อเสริมให้คู่บ่าวสาวมีชีวิตครองร่วมกันอย่างมั่นคง ความหมายจากยางเหนียวของขนุนยังสื่อถึงการอยู่ร่วมกันอย่างเหนียวแน่นตลอดไป การเตรียมเมล็ดพันธุ์เกี่ยวข้องกับการเลือกเมล็ดพันธุ์ที่แข็งแรง เจริญเติบโตดี มีผลที่น่าดึงดูด […]